Món kiểm hay bí hầm dừa không thể thiếu hương vị đặc trưng của rau húng chanh. Các nhà miệt vườn luôn có vài chậu trồng loại rau này.
Húng chanh còn gọi là tần dày lá. Cây thân thảo, sống lâu năm, cao 20-50 cm. Phần thân sát gốc hóa gỗ. Lá mọc đối, dày cứng, giòn, mọng nước, mép khía răng tròn. Toàn cây có lông rất nhỏ và thơm như mùi chanh nên được gọi là húng chanh. Cây có chứa một chất màu đỏ gọi là colein và tinh dầu chứa chất carvacrol. Theo từ điển Cây thuốc và động vật làm thuốc của Viện Dược liệu thì tinh dầu rau tần dày lá có tác dụng ức chế mạnh các vi khuẩn như: trực khuẩn mycoides, trực khuẩn subtilis, trực khuẩn lao, trực khuẩn lỵ Flexner, tụ cầu khuẩn vàng, trực khuẩn shiga, trực khuẩn thương hàn, phế cầu khuẩn, nấm candida albicans, diệt amip Entamocba moshkowskii, ức chế trực khuẩn coli, liên cầu khuẩn, trực khuẩn bạch hầu và trực khuẩn ho gà. Rau húng chanh dùng làm rau sống, ăn với gỏi cá hanh rất ngon. Rau có vị chua the, mùi thơm, hăng hăng, tính ấm, đi vào phế, thường dùng giải cảm rất hay, và dùng sát khuẩn, tiêu đàm, khử độc.
Lá húng chanh có giá trị trị liệu cao, được sử dụng dưới nhiều cách khác nhau ngoài cách giã lấy nước uống thô với chút muối để xoa dịu các cơn ho kéo dài, trừ giun sán. Lá húng chanh tươi giã và cho vào băng gạc để đắp có thể ngăn ngừa nhiễm trùng cho vết thương ngoài da. Lá húng chanh ngâm với rượu dùng để xoa khi đau bụng.
Tại nước Cộng hòaDominica, người ta vẫn dùng nước sắc lá húng chanh cho thai phụ, trước và sau khi sinh con. Phổ biến nhất là bài thuốc chữa trị các bệnh cảm cúm, ho suyễn, ong đốt, viêm họng, sốt cao không ra mồ hôi… từ húng chanh.
Ở Malaixia, người ta dùng lá nấu cho phụ nữ sau khi sinh đẻ nóng, lá tươi giã ra lấy nước cốt cho trẻ em bị sổ mũi uống. Dùng ngoài lấy lá giã ra đắp trị nẻ môi, đau bụng, đau đầu và dùng xoa lên người khi bị sốt.
Ở Ấn Độ, lá Húng chanh dùng chữa bệnh về đường tiết niệu và rỉ nước âm đạo. Nước ép lá trộn với đường là một loại thuốc gây trung tiện mạnh, cũng dùng trị ho và chứng khó tiêu.
Nhân dân ta thường thái nhỏ lá Húng chanh để ướp thịt, cá, nó là loại gia vị đặc sắc. Lá và ngọn non thường được dùng trị cảm cúm, ho hen, ho ra máu, sốt cao, sốt không ra mồ hôi, nôn ra máu, đổ máu cam, còn dùng chữa viêm họng, khản tiếng. Liều dùng 10-15g, dạng thuốc sắc hoặc giã lấy nước uống. Có thể dùng riêng hoặc phối hợp với nhiều loại lá khác nấu nước xông.
Rau húng chanh rất dễ trồng, cho lá quanh năm, là một dược liệu quý và phổ biến cần thiết cho mọi gia đình.
